Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Gliwicach

Sygnaliści – zgłoszenia zewnętrzne do Rady Miasta Gliwice

Informacje o procedurze przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych i podejmowania działań następczych przez Radę Miasta Gliwice

1. Co to jest zgłoszenie zewnętrzne?
2. Co można zgłosić?
3. Kto jest sygnalistą?
4. Jak przesłać zgłoszenie?
5. Co trzeba podać w zgłoszeniu?
6. Co dalej ze zgłoszeniem?
7. Jaka ochrona dla sygnalisty?
8. Informacje o ochronie danych osobowych
9. Akty prawne
10. Dane kontaktowe Rzecznika Praw Obywatelskich

Co to jest zgłoszenie zewnętrzne?

Zgłoszenie zewnętrzne dotyczy dostrzeżonych naruszeń prawa i jest kierowane do organu publicznego – Rady Miasta Gliwice. Po otrzymaniu zgłoszenia zewnętrznego upoważniony przez Radę Miasta Zespół do spraw zgłoszeń zewnętrznych (dalej: Zespół) wyjaśni, czy doszło do naruszenia prawa. Jeżeli zgłoszone nieprawidłowości będą należeć do zakresu działania Rady Miasta Gliwice, zgłoszenie zostanie przez Zespół rozpatrzone. Jeżeli naruszenie będzie dotyczyć sprawy należącej do właściwości innego organu publicznego, zgłoszenie zostanie do niego przekazane, a sygnalista zostanie o tym poinformowany.

Zgłoszenie zewnętrzne może zostać dokonane bez uprzedniego dokonania zgłoszenia wewnętrznego u pracodawcy. Warto jednak w pierwszej kolejności rozważyć skorzystanie z procedury zgłoszeń wewnętrznych – zwłaszcza gdy naruszeniu prawa można skutecznie zaradzić w ramach organizacji, a sygnalista uważa, że nie zachodzi wobec niego ryzyko działań odwetowych.

Co można zgłosić?

Zgłoszenie zewnętrzne może dotyczyć:

1. korupcji;
2. zamówień publicznych;
3. usług, produktów i rynków finansowych;
4. przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
5. bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;
6. bezpieczeństwa transportu;
7. ochrony środowiska;
8. ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego;
9. bezpieczeństwa żywności i pasz;
10. zdrowia i dobrostanu zwierząt;
11. zdrowia publicznego;
12. ochrony konsumentów;
13. ochrony prywatności i danych osobowych;
14. bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych;
15. interesów finansowych Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej;
16. rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych;
17. konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela – występujących w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązanych z dziedzinami wskazanymi powyżej.

Kto jest sygnalistą?

Osoba fizyczna, która dokonuje zgłoszenia naruszenia prawa, o którym dowiedziała się w związku ze swoją pracą, jest sygnalistą. Zgłoszenie powinno być dokonane za pośrednictwem określonego poniżej kanału do przyjmowania zgłoszeń, a naruszenie prawa musi dotyczyć jednej z dziedzin prawa wskazanych powyżej. Związek zgłoszenia z pracą oznacza, że sygnalistą może być:

1. pracownik;
2. pracownik tymczasowy;
3. osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej;
4. przedsiębiorca;
5. prokurent;
6. akcjonariusz lub wspólnik;
7. członek organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej;
8. osoba świadcząca pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy;
9. stażysta;
10. wolontariusz;
11. praktykant;
12. funkcjonariusz w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin;
13. żołnierz w rozumieniu art. 2 pkt 39 ustawy o obronie Ojczyzny.

Sygnalista jest chroniony – jego tożsamość i treść zgłoszenia są poufne. Dostęp do nich ma tylko Zespół i upoważnieni pracownicy Urzędu Miejskiego w Gliwicach.

Sygnalista podlega ochronie od chwili dokonania zgłoszenia – pod warunkiem, że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia jest prawdziwa i że stanowi informację o naruszeniu prawa.

Jak przesłać zgłoszenie?

Zgłoszenia wewnętrzne są przyjmowane w postaci elektronicznej w systemie do przyjmowania zgłoszeń: sygnaapp.pl/system-zgloszen-zewnetrznych/rada-miasta-gliwice/dodaj-zgloszenie.

Zgłoszenia zewnętrzne można przesyłać do organów publicznych lub Rzecznika Praw Obywatelskich.

Co trzeba podać w zgłoszeniu?

W zgłoszeniu trzeba podać:

1. imię i nazwisko sygnalisty;
2. adres do kontaktu;
3. datę sporządzenia zgłoszenia;
4. jednostkę, której dotyczy zgłoszenie;
5. związek zgłoszenia z pracą sygnalisty – jakiego rodzaju zawodowe powiązania łączą sygnalistę z daną jednostką (czy sygnalista jest pracownikiem jednostki, czy świadczy pracę na innej podstawie, czy jest przedsiębiorcą współpracującym);
6. dane osoby, która dopuściła się naruszenia prawa, tj. imię, nazwisko, a jeśli wskazanie osoby nie jest możliwe – nazwę komórki organizacyjnej w danej jednostce (dział, biuro itp.);
7. opis nieprawidłowości i precyzyjny lub orientacyjny termin ich zaistnienia.

Do zgłoszenia można dołączyć zebrane dowody i wykaz świadków – wyłącznie przez formularz na stronie sygnaapp.pl/system-zgloszen-zewnetrznych/rada-miasta-gliwice/dodaj-zgloszenie.

Upoważniony przez Radę Miasta Zespół może zwrócić się do sygnalisty, za pośrednictwem systemu SygnaApp, o wyjaśnienia lub dodatkowe informacje.

Co dalej ze zgłoszeniem?

Jeżeli zgłoszenie zewnętrzne dotyczy naruszenia prawa w dziedzinie wskazanej w ustawie o ochronie sygnalistów i ma związek z pracą sygnalisty, a właściwa do jego rozpatrzenia jest Rada Miasta Gliwice, to upoważniony przez Radę Miasta Zespół podejmie odpowiednie działania następcze. Działaniem następczym może być: postępowanie wyjaśniające, wszczęcie kontroli lub postępowania administracyjnego, wniesienie oskarżenia, działanie podjęte w celu odzyskania środków finansowych lub zamknięcie procedury realizowanej w ramach procedury przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych.

Za pośrednictwem systemu SygnaApp sygnalista otrzyma:

• potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia (do 7 dni);
• jeżeli Rada Miasta Gliwice nie jest właściwa do rozpatrzenia zgłoszenia – informację o przekazaniu tego zgłoszenia do właściwego organu (do 14 dni od dnia dokonania zgłoszenia, a w uzasadnionych przypadkach do 30 dni) lub
• informację zwrotną na temat planowanych lub podjętych działań następczych i powodów takich działań (do 3 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia, a w uzasadnionych przypadkach do 6 miesięcy);
• jeżeli Rada Miasta Gliwice prowadzi postępowanie wyjaśniające na skutek zgłoszenia zewnętrznego i nie zakończyło się ono w terminie na wysłanie sygnaliście informacji zwrotnej – informację o ostatecznym wyniku tego postępowania wyjaśniającego.

Jaka ochrona dla sygnalisty?

Wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby zastosowania takich działań. W związku ze zgłoszeniem sygnalisty w jego miejscu pracy nikt bezpośrednio lub pośrednio nie może naruszać jego praw ani wyrządzać mu nieuzasadnionej szkody. Wobec sygnalisty nie można też bezpodstawnie inicjować postępowań.

Działania odwetowe mogę polegać na:

1. odmowie nawiązania stosunku pracy;
2. wypowiedzeniu lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia stosunku pracy;
3. niezawarciu umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny, niezawarciu kolejnej umowy o pracę na czas określony lub niezawarciu umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony – w przypadku, gdy sygnalista miał uzasadnione oczekiwanie, że zostanie z nim zawarta taka umowa;
4. obniżeniu wysokości wynagrodzenia za pracę;
5. wstrzymaniu awansu albo pominięciu przy awansowaniu;
6. pominięciu przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą lub obniżeniu wysokości tych świadczeń;
7. przeniesieniu na niższe stanowisko pracy;
8. zawieszeniu w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub służbowych;
9. przekazaniu innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków sygnalisty;
10. niekorzystnej zmianie miejsca wykonywania pracy lub rozkładu czasu pracy;
11. negatywnej ocenie wyników pracy lub negatywnej opinii o pracy;
12. nałożeniu lub zastosowaniu środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze;
13. przymusie, zastraszaniu lub wykluczeniu;
14. mobbingu;
15. dyskryminacji;
16. niekorzystnym lub niesprawiedliwym traktowaniu;
17. wstrzymaniu udziału lub pominięciu przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe;
18. nieuzasadnionym skierowaniu na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne, chyba że przepisy odrębne przewidują możliwość skierowania pracownika na takie badania;
19. działaniu zmierzającym do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub w danej branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego;
20. spowodowaniu straty finansowej, w tym gospodarczej, lub utraty dochodu;
21. wyrządzeniu innej szkody niematerialnej, w tym naruszeniu dóbr osobistych, w szczególności dobrego imienia sygnalisty.

Sygnalista ma prawo do odszkodowania za działania odwetowe.

Sygnalista jest także chroniony przed ponoszeniem odpowiedzialności za naruszenie poufności w związku z dokonanym zgłoszeniem zewnętrznym – pod warunkiem, że miał uzasadnione podstawy sądzić, że zgłoszenie jest niezbędne do ujawnienia naruszenia prawa zgodnie z ustawą o ochronie sygnalistów.

Osoba rozważająca dokonanie zgłoszenia zewnętrznego ma prawo do poufnej porady. Aby skorzystać z nieodpłatnej porady prawnej, wcześniej należy umówić termin spotkania.

Zapisy prowadzone są:

1. telefonicznie za pośrednictwem infolinii NPP prowadzonej przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach pod numerem telefonu: 517 081 054, od poniedziałku do piątku od godz. 8.30 do 10.30;
2. poprzez stronę internetową: zapisy-np.ms.gov.pl.

Porady udzielane są w formie stacjonarnej w punktach publikowanych na stronie Nieodpłatna pomoc prawna.

Informacje o ochronie danych osobowych

• Informacja szczegółowa o przetwarzaniu danych osobowych sygnalisty
• Informacja szczegółowa o przetwarzaniu danych osobowych pozyskanych w inny sposób niż od osoby, której dane dotyczą, dla osoby, której dotyczy zgłoszenie
• Informacja szczegółowa o przetwarzaniu danych osobowych pozyskanych w inny sposób niż od osoby, której dane dotyczą, dla osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia oraz osoby powiązanej z sygnalistą

Akty prawne

• Uchwała nr IX/141/2024/2024 Rady Miasta Gliwice z dnia 19 grudnia 2024 r. w sprawie ustalenia procedury przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych oraz podejmowania działań następczych przez Radę Miasta Gliwice
• Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów

Dane kontaktowe Rzecznika Praw Obywatelskich

Do Rzecznika Praw Obywatelskich może się zgłosić:

• każdy, kto uważa, że państwo naruszyło jego prawa;
• każdy, kto uważa, że jest nierówno traktowany z powodu tego, kim jest;
• osoba pozbawiona wolności, żeby poskarżyć się na nieludzkie traktowanie.

Zgłoszenie do RPO może być przekazane:

• poprzez internetowy formularz;
• poprzez Elektroniczną Skrzynkę Podawczą: /RPO/SkrytkaESP;
• pocztą elektroniczną na adres e-mail biurorzecznika@brpo.gov.pl;
• pisemnie na adres: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa;
• osobiście w biurze lub podczas dyżurów.